Mimosa Hostilis Jurema

Wat is Mimosa Hostilis?

Vele uren landinwaarts van de levendige Braziliaanse kust liggen de zonovergoten vlaktes van het noordoostelijke achterland van het land. Dit onvriendelijke landschap is bijna verlaten: De jaarlijkse regenval is laag, de gemiddelde temperaturen zijn hoog en menselijke nederzettingen zijn ver te zoeken.
Het klinkt misschien vreemd, maar dit uitgestrekte, uitgedroogde landschap wordt door de lokale bevolking vereerd als de “tuin van de goden”. Hoewel een groot deel van de wereldflora nauwelijks zou kunnen gedijen in deze dorre woestijn, heeft één botanische rariteit hier een thuis gevonden... een plant die al eeuwenlang, zo niet millennia, dient als poort tussen stervelingen en voorouderlijke geesten - de machtige Mimosa hostilis.

Mimosa hostilis is een overblijvende struik of boom van de Fabaceae familie. De plant komt oorspronkelijk uit een groot deel van Midden-Amerika en de noordelijke regio's van Zuid-Amerika - met name Colombia, Venezuela en Noordoost-Brazilië.

Deze krachtige plant kent een lange geschiedenis van traditioneel medicinaal en ritueel gebruik in de vele voorouderlijke culturen van de gebieden van herkomst.

In dit artikel verkennen we de fascinerende wortels van Mimosa hostilis (zowel historisch als in de ware zin van het woord), onderzoeken we de vele toepassingen ervan in de traditionele kruidengeneeskunde en de moderne geneeskunde, en ontcijferen we de betekenis ervan voor de inheemse Meso-Amerikaanse, Braziliaanse en Afro-Braziliaanse bevolking, maar ook voor moderne psychonauten en beoefenaars van kruidengeneeskunde.

De vele namen (en toepassingen) van Mimosa Hostilis

Er zijn maar weinig planten met zoveel namen als Mimosa hostilis - zowel de lokale bijnamen als de wetenschappelijke namen weerspiegelen de verschillende regionale toepassingen en culturele betekenissen. De eerstgenoemde namen worden meestal gekenmerkt door hun regionale gebruik en culturele relevantie, terwijl de laatstgenoemde het resultaat zijn van tientallen jaren van pogingen tot nauwkeurige botanische classificatie.

Plantkunde: Mimosa of Acacia? Tenuiflora of Hostilis?

Mimosa hostilis heeft een ingewikkelde weg afgelegd om zijn huidige wetenschappelijke naam te krijgen. Deze verwarring werd in de hand gewerkt door het grote aantal prachtig gelijkende Mimosa-soorten die inheems zijn in dezelfde regio en die door de inheemse bevolking gewoon “jurema” werden genoemd toen de westerse botanici arriveerden.
De overlapping tussen de geslachten Mimosa en Acacia maakte de taak nog ingewikkelder - veel Acaciasoorten zoals Acacia confusa en Acacia acuminata hebben ook de karakteristieke dubbelgeveerde bladeren en pluizige bloemen, net als de Mimosa-soorten, en bevatten DMT in hun wortelschors of fylloden.

In feite werd de jurema aanvankelijk door Carl Ludwig Willdenow in 1806 de botanische naam Acacia tenuiflora gegeven, voordat Jean Louis Marie Poiret de plant in 1810 herclassificeerde als Mimosa tenuiflora. Na verdere onsystematische classificaties introduceerde George Bentham in 1875 voor het eerst de naam Mimosa hostilis, die door Carl Friedrich Phillip von Martius in 1876 abusievelijk werd geciteerd als Acacia hostilis.

De twee volledige namen die tegenwoordig in de botanie geaccepteerd worden voor de jurema plant zijn Mimosa tenuiflora [Willd] Poiret en Mimosa hostilis [C. Mart] Benth - samen verwijzen ze naar vier van de vele wetenschappers die betrokken waren bij de decennialange inspanningen om deze soort te classificeren.

Naast deze twee soorten herkent de World Flora Online database ook Acacia hostilis Mart., Acacia tenuiflora Willd., Mimosa cabrera H. Karst. en Mimosa limana Rizzini. Er zijn ongeveer een dozijn andere erkende botanische verwijzingen naar de jurema plant in historische documenten. Ironisch genoeg is de naam Mimosa zelf afgeleid van de Griekse en Latijnse woorden mimos en mimus, wat “imitator” of “mimespeler” betekent.

Mexico: Tepezcohuite & “de huidboom”.

In Mexico is de Mimosa hostilis bekend onder twee namen: tepezcohuite en “de huidboom”. De etymologie van tepezcohuite is onduidelijk, maar men denkt dat het afkomstig is uit de oude Azteekse taal Nahuatl of de regionale variant Nawat/Pipil. Volgens de Nahuatl interpretatie zou het woord “boom van de heuvel” betekenen, terwijl de Nawat variant ernaar verwijst als “ijzeren boom/stalen boom”.

De naam “de huidboom” (el árbol de la piel) wordt vaak gebruikt door Mexicaanse traditionele genezers. Hoewel het geen etymologische wortels heeft, benadrukt het het historische belang van Mimosa hostilis als geneeskrachtige plant voor de behandeling van verschillende huidziekten, verwondingen aan de mond, maag-darmproblemen, haaruitval en urineweginfecties bij vrouwen.

Het is interessant dat het medicinale gebruik van tepezcohuite in Mexico grotendeels vergeten was tot de jaren 1980, toen het land geconfronteerd werd met twee verwoestende rampen die de oude kennis nieuw leven inbliezen: de uitbarsting van de vulkaan El Chichón in Chiapas in 1982 en de explosie van het gassysteem in San Juanico in 1984.

Deze tragische gebeurtenissen overweldigden het lokale gezondheidssysteem en lieten de slachtoffers in grote nood achter. In deze periode maakte de schors van Mimosa hostilis een comeback als waardevol en onmisbaar regeneratief medicijn. Sinds 2015 is de plant stevig verankerd in de Mexicaanse kruidengeneeskunde en is het een belangrijk ingrediënt geworden in verschillende commerciële huidverzorgingsproducten die gepromoot of geproduceerd worden door beroemdheden zoals Kylie Jenner en Salma Hayek.

Naast de medicinale toepassingen wordt het robuuste hout van de tepezcohuite ook gebruikt voor de bouw van hekken, als brandhout, voor de productie van houtskool en zelfs bij het looien van leer.